بیت کوین چیست؟

بیت کوین نوعی ارز مجازی است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید. بیت کوین، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطه‌ها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنش‌های مالی را در سطحی بین‌المللی مقدور می‌ساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند. بعد از bitcoin، رمزارزها بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگی‌هایی مشابه بیت کوین داشتند و دارند. کریپتوکارنسی‌ها یا رمزارزها دارای ویژگی‌ها و ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای هستند و از همین روست که با گذشت حدود تنها ۱۰ سال از روی کار آمدن در بازار، شهرت زیادی پیدا کرده‌اند. کریپتوکارنسی‌های مختلف نظیر بیت کوین، در بستر شبکه‌ای بزرگ فعالیت می‌کنند که به آن بلاک چین گفته می‌شود. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و امکان دخل و تصرف در داده‌های آن وجود ندارد. گسترده بودن، تعداد زیاد کاربران، نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه و همچنین نبود ناظری بر شبکه، آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیت‌های ارتباطی در حیطه‌های گوناگون بدل می‌سازد. به عبارت دقیق‌تر، bitcoin در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت می‌کند.

تعریف bitcoin چیست؟

بیت کوین و کریپتوکارنسی‌های دیگر، خطوطی از رمزهای رایانه‌ای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانه‌های قوی و مصرف انرژی برق بسیار زیادی تولید می‌شوند. به کریپتوکارنسی‌ها، ارز دیجیتال هم گفته می‌شود. این ارزها، شکلی از پول‌های دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق می‌شوند. شاید سوال کنید که معنای کریپتو در واژه کریپتوکارنسی یعنی چه و از کجا می‌آید. این واژه از کریپتوگرافی گرفته شده است. کریپتوگرافی به فرایندی گفته می‌شود که خلق سکه‌های جدید را حفاظت می‌کند. نکته مهمی که درباره بیت‌کوین و ارزهای مشابه آن وجود دارد، نبود نظارت‌های مرکزی بر آنهاست. به عبارت بهتر، هیچ دولت، نهاد و ارگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکه‌ای کاملا آزاد، بی‌سانسور و بی‌مانع فعالیت می‌کنند. دولت‌های مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمی‌دانند که باید چه واکنشی نسبت به بیت کوین و هم‌تایانش داشته باشند. برخی از آنها، اقدام به ممنوعیت و حذف آن می‌کنند و برخی دیگر در تلاشند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.

بیت کوین نخستین ارز دیجیتالی است و هیچ‌کس نمی‌داند که سازنده آن کیست. بیشتر ارزهای دیجیتالی در سکوت تولید می‌شوند. برای مثال، گفته می‌شود که سازنده بیت کوین، فردی به نام ساتوشی ناکوموتو (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید bitcoin کرده‌اند. بعد از اینکه رمزارز بیت کوین به دنیا پا نهاد، دیگر خبری از ساتوشی ناکوموتو نیست. بعد از این رمزارز، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند لایت‌کوین، اتریوم و… هم به دنیا معرفی شده‌اند. یکی از مزایای اصلی bitcoin، این است که می‌توان آن را در حالت آفلاین هم در یک سخت‌افزار امن ذخیره کرد. به این حالت، ذخیره سرد گفته می‌شود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن bitcoin و رمزارزها وجود نخواهد داشت. ذخیره سرد، در مقابل ذخیره گرم قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیره‌سازی است که طی آن، داده‌ها روی سطح اینترنت ذخیره می‌شوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن هم به وجود می‌آید.

چرا بیت کوین این‌قدر جنجال‌برانگیز است؟

دلایل متعددی در شهرت bitcoin و هم‌تایان آن نقش دارند. برای مثال، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، فعالیت‌های مجرمان و خلافکاران با بیت کوین، این ارز دیجیتالی را به شهرت رساند. آنها با کمک این ارز دیجیتالی، فعالیت‌های مجرمانه خود را به دور از چشم ناظران و قانون پیگیری می‌کردند. نکته مهم دیگری که باعث می‌شد، اعمال خلافکارانه در این بستر صورت بگیرد، نبود وجود نظارت‌های دولتی و دریافت نکردن مالیات از دارایی‌های موجود در بستر بلاک چین بود. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، دولت‌ها هنوز نتوانسته‌اند که قوانینی منسجم در حیطه ارزهای دیجیتالی تدوین کنند و بنابراین، موضوعاتی مانند دریافت مالیات هم درباره bitcoin و هم‌تایان آن مطرح نمی‌شود. اِسکم‌ها (scam) نیز یکی از دلایلی هستند که نام رمزارزها را در دنیا مطرح کردند. اسکم‌ها، همان تله‌هایی هستند که در قالب‌هایی موجه سر راه کاربران به ویژه افراد تازه‌وارد یا ناوارد قرار می‌گیرند تا آنها را به بهانه رسیدن به سود در دنیای ارزهای دیجیتالی، تلکه کنند. از آنجا که بلاک چین یعنی بستری که در آن رمزارزها تراکنش می‌شوند، امکان برقراری ارتباطی بی‌واسطه را میان افراد فراهم می‌کند، دیگر نیازی به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها و موسسات مالی نخواهد بود. در نتیجه این عامل هم دلیل دیگری است برای اینکه ارزهای دیجیتالی نظیر bitcoin به شهرت فراوانی رسیده‌اند.